Nhiều người tưởng da ngứa chút xíu thì gãi cho đã là xong. Nhưng thiệt ra, có những cơn ngứa nổi lên “vô cớ”, tái đi tái lại, từ mảng đỏ sang khô da, tróc vảy, rát ngứa về đêm. Càng gãi càng lan, càng bôi thuốc càng đỡ rồi tái. Bà con mình vậy đó — khổ vì ngứa mà đi khám hoài vẫn chưa ra ngọn ngành.

Bữa nay, Lâm tui kể lại một ca rõ ràng để bà con tham khảo, coi thử có giống mình hay người thân không, rồi ta cùng tìm hướng xử trí cho êm.

Ca bệnh điển hình: chị Tâm Phúc ở Bình Dương

Chị Phúc tìm đến nhà thuốc trong tình trạng tay nổi mẩn, ngứa không chịu nổi. Mỗi lần thời tiết trở trời hoặc lỡ ăn miếng đồ biển là da bùng phát: đỏ thành từng mảng, bong tróc. Chị đã đi khám vài nơi, bôi thuốc thì đỡ được chút, xong đâu lại vào đấy. Mỗi đợt bùng phát, da càng mỏng, càng rát.

Lâm tui bắt mạch, xét kỹ cơ địa, kết luận: mề đay mạn tính kết hợp viêm da cơ địa, kèm yếu tố chàm khô. Gốc rễ không nằm ở miếng thuốc bôi ngoài da; cái chính là phải điều hòa lại bên trong: miễn dịch – huyết nhiệt – phong độc.

BÀ CON CẦN TƯ VẤN, ĐỂ LẠI THÔNG TIN NGAY DƯỚI ĐÂY!

Gửi thông tin

Đông y nhìn “ngứa vô cớ” ra sao?

Nguyên nhân thường gặp

• Huyết nhiệt – phong táo: cơ thể tích nhiệt lâu ngày, gặp gió (thay đổi thời tiết) là động, sinh ngứa, nhất là về đêm.
• Thấp nhiệt: ăn đồ tanh, béo, cay nóng; tiêu hóa kém làm nhiệt tích ở tỳ vị, bộc phát trên da.
• Phế táo – da khô: không khí khô lạnh, tắm nước nóng nhiều, làm da mất ẩm, càng gãi càng xước.
• Cơ địa dị ứng: tiếp xúc hải sản, hóa chất tẩy rửa, bụi phấn… khiến da phản ứng lặp lại.

Vị – tính – công năng (tóm tắt các nhóm dược liệu thường dùng)

• Thanh nhiệt – lương huyết (tính mát): giúp hạ nhiệt trong huyết, giảm đỏ rát, dịu ngứa.
• Khu phong – trừ thấp (tính bình đến hơi ấm): đẩy “gió” dưới da, giảm nổi mẩn.
• Giải độc – tiêu viêm (tính mát): làm sạch độc nhiệt, hỗ trợ vùng da đang tổn thương.
• Dưỡng âm – nhuận táo (tính mát, ngọt): phục hồi độ ẩm tự nhiên, giúp da bớt tróc vảy.

Phép trị là “thanh nhiệt, trừ phong, tiêu độc, dưỡng âm, điều hòa miễn dịch” — mà nói nôm na là làm mát từ trong, đuổi “gió độc”, dưỡng ẩm cho da, để da không còn lý do nổi giận nữa.

Phác đồ thực tế trong ca của chị Phúc

Tui kê 5 thang thuốc (15 ngày dùng sắc) theo cơ địa của chị: trọng tâm lương huyết – khu phong – nhuận táo. Sau đúng nửa tháng, tay chị hết ngứa, không còn bong tróc, đêm ngủ ngon, tinh thần khoẻ khoắn. Tới giờ, qua nóng tới lạnh, da vẫn ổn định, không tái phát. Cái mấu chốt là trị gốc và giữ nếp sinh hoạt, chớ cậy mỗi hũ thuốc bôi.

Cách dùng và chăm sóc hằng ngày để “da hết hờn”

Trong 2–4 tuần đầu

• Uống thuốc đúng giờ (nếu đang theo toa): không tự ý thêm bớt. Ngưng khi phát ban lạ, báo ngay cho thầy thuốc.
• Giảm đồ dễ kích ứng: tạm kiêng hải sản, rượu bia, ớt tiêu; hạn chế thức ăn chiên xào nhiều dầu.
• Ngủ trước 23h: gan nghỉ tốt thì nhiệt mới hạ, đêm đỡ ngứa. Đừng thức quá khuya coi điện thoại hoài nha bà con.
• Dưỡng ẩm đều: sau tắm 3–5 phút bôi kem dưỡng ẩm đơn giản, không mùi; tắm nước ấm vừa, tránh quá nóng.
• Đừng gãi mạnh: khi ngứa, chườm mát nhẹ bằng khăn ẩm hoặc xoa dầu dưỡng ẩm mỏng để “đánh lạc hướng” cơn ngứa.

Mẹo dân gian dễ làm tại nhà

• Ngâm tay nước yến mạch: 1 muỗng canh bột yến mạch cho vào nước ấm, ngâm 10–15 phút, lau khô, thoa dưỡng ẩm.
• Lá khế/khổ qua rừng rửa sạch, nấu nước ấm để rửa vùng da (1–2 lần/tuần), thử trước ở một mảng nhỏ, thấy hợp mới dùng tiếp.
• Uống đủ nước, thêm rau xanh, trái cây ít ngọt (mướp đắng, dưa leo, rau má) để mát gan, lợi tiểu.

Khi nào cần đi khám lại?

• Ngứa lan nhanh, sốt, rỉ dịch vàng, đau rát nhiều.
• Xuất hiện khó thở, sưng phù môi lưỡi sau khi ăn/uống gì đó.
• Phụ nữ mang thai, đang cho con bú, người có bệnh nền (gan, thận, tim) cần theo dõi sát và điều chỉnh toa cho phù hợp.

Lời nhắn của Lâm

Không phải ngứa là chuyện nhỏ. Nhiều bệnh da mạn tính trị ngoài chỉ là “dỗ”, muốn lành thiệt sự phải hạ nhiệt, đuổi phong, điều cơ địa cho yên. Ai đang bị da khô, ngứa không rõ nguyên do, đi khám mãi không hết — mình nên bắt đầu lại từ gốc: coi nếp ăn, nết ngủ, môi trường tiếp xúc, rồi mới tới thuốc. Bà con cần Lâm xem kỹ từng trường hợp, cứ nhắn, tui coi mạch, coi cơ địa, chỉ dẫn tận tay. Chậm mà chắc, da dịu rồi lòng cũng an, vậy mới bền lâu.