Nhiều người đi khám đ,au lưng – thoái hóa, thoát vị – hay nghe phán một câu quen tai: “bệnh ba hay” – hay mỏi, hay tái phát, hay phải sống chung cả đời. Nhưng thiệt ra, nếu bắt đúng thể b,ệnh và trị trúng gốc, bám sát cơ địa, cơn đau vẫn có đường lui. Bữa nay, Lâm tui kể lại ba câu chuyện nhỏ, mỗi người một nghề, một thể b,ệnh khác nhau, nhưng đều gặp nhau ở chỗ: từng sống chung với đau nhiều tháng trời trước khi quay lại cuộc sống nhẹ nhàng hơn.

Ba người – ba nghề – ba cơ địa

Ca thứ nhất: anh Hùng, tài xế container đường dài

Ngày lái xe cả chục tiếng, lưng dưới của anh âm ỉ, có bữa tê lan xuống chân. Khai kỹ mới biết gan yếu, lại hay giao đãi bia r,ượu vì tính chất công việc. Bắt mạch, xem lưỡi, thăm khám tổng thể, tui xác định anh thuộc thể thận khí hư, khí huyết kém, hàn thấp tích vùng thắt lưng. Tui gia giảm bài thuốc x,ương khớp theo hướng bổ thận – mạnh gân cốt – hoạt huyết – trừ thấp, kèm r,ượu thuốc thoa b,óp mỗi tối và vài động tác kéo giãn tranh thủ khi dừng xe.

Sau 4 tuần, anh nhắn: “Uống th,uốc thấy đỡ nhiều rồi Lâm. Lái xe giờ không còn mỏi như trước.”

Ca thứ hai: chị Trinh, nhân viên văn phòng 35 tuổi

Ngồi lâu hay nằm đều khó chịu, phải kê gối sau lưng mới thở nổi. Tui nhận định chị ở thể tỳ thận lưỡng hư – cần vừa kiện tỳ nâng khí, vừa ôn bổ thận dương để gân cơ chắc lại, giảm áp lực vùng thắt lưng. Bài thuốc x,ương khớp được gia giảm nhằm mạnh gốc tạng phủ, kích khí huyết nuôi dưỡng khu vực tổn thương. Không dùng th,uốc tây, cơ thể tự điều chỉnh, tự hồi phục.

Hơn 3 tuần, chị báo tin: “Em đỡ nhiều, không còn phải kê gối nữa. Tập mấy động tác bác chỉ thấy nhẹ cả người.”

Ca thứ ba: cô Loan, 65 tuổi, đau mỏi gối lưng

Cô đứng nấu cơm không trụ nổi. Với người lớn tuổi, thận yếu, hàn thấp lặn sâu vào cốt tủy, toa phải vừa ôn dương – trừ thấp – kiện thận. Tui dùng bài cổ phương, gia vị hợp thể trạng, hướng dẫn đi bộ nhẹ và xoa bóp sáng tối.

Hơn 2 tuần, cô nói: “Cô uống th,uốc vô thấy nhẹ hơn nhiều. Đứng nấu ăn không còn mỏi.”

BÀ CON CẦN TƯ VẤN, ĐỂ LẠI THÔNG TIN NGAY DƯỚI ĐÂY!

Gửi thông tin

Đông y nhìn cơn đau lưng thế nào?

Nguyên nhân – bệnh cơ thường gặp

• Hàn thấp ứ trệ: lạnh + ẩm chui vào kinh lạc, tắc đường máu, gân cơ co cứng, đau nặng khi trời mưa lạnh.
• Khí huyết hư: lao lực, ngủ kém, ăn uống thất thường khiến cơ – dây chằng thiếu dưỡng, ngồi lâu là đau.
• Thận khí hư: lưng là phủ của thận; thận suy thì “trụ” yếu, dễ mỏi, dễ tái phát.
• Huyết ứ: vi chấn thương, sai tư thế lâu ngày làm ứ trệ, cơn đau cố định, châm chích.

Vị – tính – công năng (nhóm dược liệu thường phối)

• Ôn kinh tán hàn (ấm – cay thơm): làm ấm lưng – hông, giải co cứng do lạnh.
• Hoạt huyết hóa ứ (ấm đến bình): thông tuần hoàn, giảm đau kiểu “cứ nhức một chỗ”.
• Bổ thận – mạnh gân cốt (ôn – ngọt): vững “trụ” lưng, nuôi cơ – xương – khớp.
• Kiện tỳ ích khí (bình – ngọt): bồi nền tiêu hóa, giúp hấp thu dưỡng chất, phục hồi cơ.
• Trừ thấp lợi thủy (mát đến bình): đẩy ẩm đọng, giảm nặng nề tê buốt.

Phác đồ “kiềng ba chân” Lâm tui áp dụng

• Thuốc uống: phối hợp vị cổ phương theo thể b,ệnh – bổ thận, kiện tỳ, khu phong, trừ hàn, hoạt huyết; mục tiêu nuôi sụn khớp, làm mềm cơ, tăng dinh dưỡng vùng tổn thương.
• R,ượu thuốc/ dầu thoa b,óp: làm ấm vùng đau, giảm viêm – giãn cơ, hỗ trợ giải chèn ép rễ thần kinh.
• Vận động cá nhân hóa: người cần kéo giãn, người cần thư giãn cơ sâu, có người phải chỉnh tư thế – không ai giống ai.

Cách dùng – lời khuyên để lưng “hết giận”

• Uống đúng – ngủ đúng: dùng thuốc theo chỉ dẫn; ngủ trước 23h để cơ thể sửa chữa mô cơ, gân.
• Ấm lưng – tránh ẩm lạnh: đừng ngồi quạt thốc vào lưng, trời mưa gió nhớ giữ ấm vùng thắt lưng.
• Thực dưỡng nhẹ nhàng: bớt r,ượu bia, đồ chiên nhiều dầu; thêm rau xanh, cá nạc, hạt; đủ nước.
• Thói quen vận động: mỗi 45–60 phút đứng dậy 3–5 phút; tập bài kéo giãn gân kheo, cơ mông – cơ lưng; ai ngồi lái xe nên kê lưng đúng trục, đổi tư thế khi dừng.
• Chườm ấm đúng lúc: đau do lạnh – căng cơ thì chườm ấm 10–15 phút; nghi chấn thương cấp – sưng đỏ thì nghỉ ngơi, chườm lạnh ngắn hạn và đi khám.

Khi nào cần khám lại ngay?

• Đau lan kèm tê yếu chân tay, bí tiểu/ tiểu không tự chủ.
• Sốt, sụt cân, đau tăng nhanh hoặc đau về đêm đánh thức giấc ngủ.
• Người có bệnh nền (tim, thận, gan), phụ nữ mang thai – cần theo dõi và điều chỉnh toa riêng.

Lời kết của Lâm

Ba ca, ba thể trạng, ba bài th,uốc khác nhau. Điểm chung là không trị theo triệu chứng, mà trị theo gốc – “người nào toa nấy”. Tui không đuổi theo giảm đau tức thời; giảm ba ngày mà tái sau ba tuần thì có gì đáng mừng. Hướng của Lâm tui là dựng lại nền tảng bên trong, để cơ thể tự sinh dịch khớp, tự nuôi cơ – xương – khớp, rồi tự bảo vệ chính nó. Bà con nào đang lận đận vì đau lưng, thoái hóa, thần kinh tọa… cứ kể rõ triệu chứng, nói tui nghe thói quen sinh hoạt; mình cùng bắt đúng hướng, trị tận gốc. Chậm mà chắc, lưng yên rồi lòng cũng yên, sống thong thả như buổi chiều sông gió nhẹ nhàng vậy đó.